Trong thế giới bóng đá hiện đại đầy hào nhoáng và sôi động, nơi các giải đấu lớn như Ngoại hạng Anh, Champions League hay World Cup chiếm phần lớn sự chú ý, vẫn tồn tại một chiếc cúp mang đậm giá trị lịch sử, truyền thống và cảm xúc: Cúp FA – giải đấu lâu đời nhất thế giới và là biểu tượng thiêng liêng của bóng đá Anh. Vậy Cúp FA là gì? Tại sao giải đấu này lại đặc biệt và có sức hấp dẫn suốt hơn 150 năm qua? Hãy cùng 789bet khám phá!
Nội dung chính:
Lịch sử hình thành và phát triển của Cúp FA
Cúp FA tên đầy đủ là The Football Association Challenge Cup, được tổ chức lần đầu vào năm 1871, do Charles W. Alcock – thư ký của Hiệp hội Bóng đá Anh (FA) lúc bấy giờ – khởi xướng. Alcock mong muốn tạo ra một sân chơi cạnh tranh công bằng cho mọi câu lạc bộ, không phân biệt lớn nhỏ, chuyên nghiệp hay bán chuyên. Từ ý tưởng táo bạo ấy, giải đấu đã ra đời và nhanh chóng trở thành một phần không thể thiếu của văn hóa bóng đá xứ sở sương mù.
Trận chung kết đầu tiên được tổ chức vào ngày 16 tháng 3 năm 1872, với chiến thắng thuộc về câu lạc bộ Wanderers trước Royal Engineers tại sân The Oval ở London. Dù khiêm tốn về quy mô, nhưng đó là khởi đầu cho một hành trình lịch sử đầy cảm xúc, nơi tinh thần thể thao và giá trị truyền thống luôn được đặt lên hàng đầu.
Trải qua hơn một thế kỷ, Cúp FA đã đi qua bao thăng trầm. Trong chiến tranh, giải từng bị tạm ngưng, nhưng sau mỗi biến cố, nó luôn trở lại mạnh mẽ hơn. Năm 1923, trận chung kết đầu tiên diễn ra tại sân vận động Wembley mới, với sự kiện “White Horse Final” huyền thoại – nơi hơn 200.000 khán giả chen lấn để theo dõi trận đấu giữa Bolton và West Ham, tạo nên một trong những hình ảnh mang tính biểu tượng nhất lịch sử bóng đá Anh.
Đến thập niên 1990, Cúp FA tiếp tục chứng kiến những thay đổi mang tính hiện đại hóa. Các trận đấu được phát sóng toàn cầu, hình ảnh chiếc cúp bạc lấp lánh cùng những khúc hát truyền thống như “Abide with Me” trước giờ bóng lăn càng khiến giải đấu trở nên thiêng liêng. Đặc biệt, việc các đội bóng nhỏ từng bước đánh bại những “gã khổng lồ” đã trở thành yếu tố làm nên chất “drama” đặc biệt cho Cúp FA, điều mà ít giải đấu nào sánh bằng.
Thể thức thi đấu và cơ hội cho những “câu chuyện cổ tích”
Theo 789 bet, Cúp FA là giải đấu mở rộng cho gần như mọi câu lạc bộ ở nước Anh – từ những “đại gia” Ngoại hạng Anh đến các đội bóng bán chuyên hay thậm chí nghiệp dư. Giải đấu được chia thành hai giai đoạn chính: vòng sơ loại (dành cho các đội hạng thấp) và vòng chính (bắt đầu từ vòng 1 với sự tham gia của các đội League One, League Two; rồi đến vòng 3 khi các CLB Championship và Premier League nhập cuộc).
Điểm hấp dẫn của thể thức này nằm ở việc không có đội hạt giống – mọi cặp đấu đều do bốc thăm ngẫu nhiên. Điều đó đồng nghĩa với việc một đội bóng vô danh hoàn toàn có thể đụng độ những tên tuổi lớn như Manchester United, Liverpool hay Arsenal ngay từ những vòng đầu. Chính sự ngẫu nhiên này tạo ra vô số bất ngờ, cú sốc và “câu chuyện cổ tích”.
Ai có thể quên được Lincoln City – đội bóng ngoài hệ thống Football League, từng lọt vào tứ kết Cúp FA mùa giải 2016–17, sau khi hạ gục Burnley, một đại diện Premier League? Hay đội bóng tí hon Sutton United từng tạo nên cơn địa chấn khi đánh bại Coventry City năm 1989?
Với những đội bóng nhỏ, Cúp FA không chỉ là nơi để khẳng định mình, mà còn là cơ hội để tạo ra bước ngoặt tài chính. Một trận đấu với đội lớn, được truyền hình trực tiếp, có thể mang về hàng trăm nghìn bảng – đủ để vận hành cả mùa giải.
Tuy nhiên, kể từ mùa giải 2024–25, Hiệp hội bóng đá Anh đã loại bỏ các trận đá lại, vốn từng giúp các đội yếu có cơ hội kiếm thêm doanh thu từ những lần tái đấu. Điều này tuy giúp giảm tải lịch thi đấu cho các ông lớn, nhưng cũng khiến Cúp FA mất đi phần nào bản sắc xưa cũ, khi mà những kèo “hòa rồi tái đấu” từng tạo nên biết bao cảm xúc.
Ý nghĩa và tầm ảnh hưởng của Cúp FA trong bóng đá Anh
Không giống các giải đấu thương mại ngày nay, Cúp FA vẫn giữ nguyên bản chất là một cuộc chơi của cảm xúc, tinh thần thể thao và lòng tự hào. Đối với người hâm mộ bóng đá Anh, chiếc cúp bạc ấy mang giá trị tượng trưng vô cùng lớn – nơi lịch sử, truyền thống và khát khao chiến thắng hòa quyện thành một bản anh hùng ca.
Bên cạnh đó, đội vô địch Cúp FA sẽ giành quyền tham dự UEFA Europa League, đồng thời được góp mặt trong trận Siêu cúp Anh (FA Community Shield), nơi họ đối đầu với nhà vô địch Premier League. Đây không chỉ là phần thưởng danh giá, mà còn là bàn đạp để các đội bóng ghi tên mình trên bản đồ châu Âu.
Một số câu lạc bộ đã trở thành biểu tượng gắn liền với Cúp FA. Arsenal là đội giàu thành tích nhất, với 14 lần đăng quang, gần nhất là mùa 2019–20 sau khi đánh bại Chelsea. Manchester United, Chelsea, Liverpool, Tottenham hay Manchester City cũng đều là những cái tên từng viết nên chương lịch sử hào hùng của giải đấu này.
Không chỉ là nơi vinh danh những đội bóng vĩ đại, Cúp FA còn là nơi khai sinh những khoảnh khắc bất tử. Bàn thắng solo huyền thoại của Ricky Villa cho Tottenham năm 1981, cú sút xa không tưởng của Steven Gerrard năm 2006, hay pha cản phá phạt đền quyết định của Tim Krul năm 2020 – tất cả đã trở thành một phần ký ức không thể phai mờ với hàng triệu người hâm mộ.
Kết luận
Cúp FA là viên ngọc cổ kính giữa thời đại bóng đá hiện đại hóa. Dù không có những khoản tiền thưởng khổng lồ như Champions League hay Premier League, nhưng giá trị tinh thần, lịch sử và cảm xúc mà Cúp FA mang lại là vô giá. Từ những sân bóng cỏ nhỏ bé cho đến khán đài rực rỡ của Wembley, từ những cầu thủ nghiệp dư đến siêu sao triệu đô – tất cả đều có thể cùng viết tiếp huyền thoại của giải đấu lâu đời nhất nước Anh.
Cúp FA không chỉ là một giải bóng đá. Đó là một phần linh hồn của bóng đá Anh. Và cũng là lý do vì sao, mỗi mùa giải, người ta lại háo hức chờ đợi những điều kỳ diệu mà chỉ Cúp FA mới có thể mang lại.
